Onderzoekers van Amsterdam UMC en UMC Utrecht zagen ontstekingen door heel de hersenen bij twee patiënten met langdurige klachten na een coronavirusinfectie. Dit is niet eerder aangetoond bij levende mensen met long covid. “Aanvullend onderzoek is nodig om te weten welk verband er is tussen deze ontstekingen en long covid”, aldus onderzoeker Denise Visser van Amsterdam UMC. De bevindingen zijn online ‘in preprint’ gepubliceerd. “Dat we door het hele brein nu ontstekingen zien, is opvallend en mogelijk is er een verband tussen long covid en die globale hersenontsteking. Een studie met een groter aantal patiënten brengt hopelijk meer duidelijkheid hierover.”
Ga hier naar het gehele artikel hierover.
Hersenontstekingen bij 2 patiënten met Long (langdurige) COVID
Achtergrond
Er zijn reeds aanwijzingen dat de aanwezigheid van ontstekingscellen in de hersenen een rol kan spelen bij de langdurige klachten van vermoeidheid en cognitieve klachten na een doorgemaakte COVID-19 infectie.
Onderzoek
Middels de VeCosCO studie wordt door onderzoekers van Amsterdam UMC (locatie VUmc en AMC) en Universitair Medisch Centrum Utrecht de neurobiologische basis van deze klachten nader onderzocht. Door gebruik te maken van een speciale beeldvormende techniek, de TSPO PET scan, wordt er getracht te kijken naar de aanwezigheid van ontstekingscellen in de hersenen.
Opvallende bevindingen
Hoewel de patiëntenwerving pas recentelijk is gestart en er slechts twee patiënten zijn gescand, zijn de bevindingen nu al opvallend. Diffuus verspreid over de hersenen worden er ontstekingscellen waargenomen. Opvallend is dat het twee patiënten met een totaal verschillend ziektebeloop betreft, waarbij de vrouwelijke patiënt, die de COVID-19 infectie thuis met relatief milde klachten heeft doorgemaakt en nog volledig arbeidsongeschikt is, de afwijkingen meer evident zijn dan de mannelijke patiënt die op de IC heeft gelegen, wat ouder is en weer gedeeltelijk zijn werk heeft kunnen hervatten.
Hoe nu verder?
Deze bevindingen onderbouwen de theorie van een mogelijke neurobiologische basis voor de langdurige vermoeidheids- en cognitieve klachten na een doorgemaakte COVID-19 infectie. Het is echter nog te vroeg om op basis van deze bevindingen te constateren of de gevonden afwijkingen daadwerkelijk de aanhoudende klachten verklaren. Ook is nog niet te zeggen bij welke patiënten met Long COVID hier sprake van kan zijn. Dit dient in een grotere patiëntenpopulatie nader bevestigd te worden.
Nee, helaas is het met de scans die momenteel beschikbaar zijn in de reguliere zorg niet mogelijk deze afwijkingen vast te stellen. Hiervoor zijn speciale scans noodzakelijk. Deze zijn vrij belastend, zeer beperkt beschikbaar en tevens erg kostbaar. Er wordt wel nagedacht hoe er meer toegankelijkere scans gemaakt kunnen worden. Het is niet zinvol om naar uw huisarts of behandelaar in het ziekenhuis te gaan met deze vraag.
Het is echter helaas niet mogelijk om je aan te melden voor het onderzoek. Er is er al een voorselectie gemaakt. De onderzoeksgroep bestaat voornamelijk uit patiënten die ook betrokken zijn geweest bij een ander deel van het onderzoek. Of en op welke manier de onderzoeksgroep uitgebreid kan worden, is nog niet duidelijk. Wij houden u via onze website op de hoogte indien er ontwikkelingen zijn.
Op dit moment weten wij nog te weinig over de aard van de ontstekingsreactie en weten daarom ook niet hoe je dit kan behandelen. Bovendien is het nog onduidelijk bij welke patiënten hier sprake van is en of er een oorzakelijk verband is. Als er meer onderbouwing komt voor ontstekingscellen als oorzaak voor de aanhoudende klachten dan zou onderzoek naar de behandeling en prognose hiervan een logische vervolgstap kunnen zijn.
Helaas hebben wij hier nog geen antwoord op. Dit moet in vervolgonderzoeken worden uitgezocht. Indien er meer onderbouwing komt voor ontstekingscellen als oorzaak voor de aanhoudende klachten dan zou onderzoek naar de behandeling en prognose hiervan een logische vervolgstap kunnen zijn.
Klachten van oorsuizen en duizeligheid worden vaker gezien na een covid-19 infectie. Het precieze verband en de oorzaak zijn echter nog niet bekend. Theorieën hierover zijn o.a directe schade aan de gehoorzenuw door het virus, schade door een uit de hand gelopen reactie van het immuunsysteem of schade aan kleine bloedvaatjes van het oor.
Het maagdarmstelsel bestaat uit vele bacteriën, virussen, gisten en schimmels, die gezamenlijk het microbioom worden genoemd. Er zijn steeds meer aanwijzingen dat het microbioom niet alleen helpt om de spijsvertering te bevorderen, maar mogelijk ook een rol heeft in o.a. het trainen van je afweersysteem. Ook in relatie tot Long COVID / post-covid is er vanuit de onderzoekswereld interesse in een mogelijke verstoring van het microbioom als verklaring voor de aanhoudende klachten.
Binnen één onderzoek kunnen helaas niet alle facetten meegenomen worden. In dit specifieke onderzoek, houdt men zeker wel rekening met andere oorzaken voor de bevindingen, maar niet specifiek met het microbioom.
De patiënten die deelnamen aan het onderzoek waren niet gevaccineerd. Dit komt omdat zij vrij vroeg tijdens de pandemie besmet zijn geraakt. Er was toen nog geen mogelijkheid je laten vaccineren. Naderhand zijn beide patiënten echter wel volledig gevaccineerd. Een direct verband tussen de aanhoudende klachten en de bevindingen op de scans is nog onduidelijk. Echter, vaccineren blijft van belang om ernstige ziekte door een COVID-19 infectie te voorkomen en mogelijk ook om de kans op Long COVID / post-covid te verkleinen.
Helaas zullen wij het antwoord op veel andere vragen u schuldig moeten blijven, omdat voor meer inzichten er ook meer onderzoek noodzakelijk is. Daar gaat vaak weer enige tijd overheen. Zodra er meer inzichten zijn, zullen die worden gedeeld op o.a. de website van C-support.
Voor overige vragen m.b.t. het onderzoek is C-support bereikbaar via het mailadres:
