Veelgestelde vragen

Ja. Er is een folder in eenvoudige taal en er is een poster in eenvoudige taal beschikbaar. Ook is er een animatie gemaakt waarin de informatie, die overeenkomt met die uit de folder, wordt toegelicht. Deze kun je via deze link bekijken. Er wordt vertelt wat Long COVID / post-COVID is. Wat voor klachten de meeste mensen hebben. Waarvoor iemand terecht kan bij C-support en PostCovid NL en wat zij voor een patiënt kunnen betekenen.

Ja. Er is informatie in 11 verschillende talen over wat Long COVID / post-COVID is. Wat voor klachten de meeste mensen hebben. Waarvoor iemand terecht kan bij C-support en PostCovid NL. En wat zij voor een patiënt kunnen betekenen. Dit staat op www.c-support.nu/talen. Ook is er een toolkit met materialen voor anderstaligen en laaggeletterden.  Deze staat hier: www.c-support.nu/toolkit-voor-communicatie-in-meerdere-talen/ C-support schakelt, indien gewenst, een tolkentelefoon in als er contact is met iemand die anderstalig is.

Nee, er is (nog) geen test is om post-COVID aan te tonen. Daarom is het belangrijk dat een andere medische oorzaak of verklaring van uw klachten wordt uitgesloten voordat er over post-COVID kan worden gesproken. Ga daarom altijd eerst langs bij uw huisarts.

Uit onderzoek blijkt dat 1 op de 8 mensen die besmet zijn geraakt met COVID langdurige klachten ontwikkelen (post-COVID). De schattingen over het exacte aantal post-COVID patiënten is lastig te maken omdat er geen landelijke registratie is.

Ja. Postinfectieuze aandoeningen als post-COVID, ME/CVS, Q-koorts en ziekte van Lyme vertonen bepaalde overeenkomsten met elkaar. Overeenkomstige klachten:

• Extreme vermoeidheid
• PEM (klachten na lichamelijke en geestelijke inspanning)
• Disautonomie (ontregeld zenuwstelsel)
• Spier- en gewrichtsklachten
• Slechte kwaliteit van slaap

PEM staat voor Post Exertional Malaise, waarmee een toename van klachten na (over)belasting wordt bedoeld. Dus klachten die ontstaan enige tijd (bv een dag) na een lichamelijke of geestelijke belasting, dus niet meteen aansluitend. Met name de uitputting geruime tijd na de belasting is typisch.

‘POTS’ staat voor Postural Orthostatisch Tachycardie Syndroom. Dit komt vaker bij post-COVID patiënten voor. Dit betekent dat bij een houdingsverandering (bijvoorbeeld van liggende naar staande houding) de hartslag plots fors omhoog gaat. Hierbij ontstaan vaak diverse andere klachten (o.a. hartkloppingen, flauwvallen, hoofdpijn, vermoeidheid). Dit duidt op een dysfunctie van het autonome zenuwstelsel.

PEM en POTS zijn inmiddels begrippen die bekend zijn bij de meeste huisartsen en specialisten. Deze kennis zal zeker in een update van richtlijnen worden meegenomen. Wanneer deze updates gepland staan, is ons niet bekend. Het is de taak van de verschillende beroepsverenigingen om richtlijnen aan te passen. Vanzelfsprekend deelt C-support wel kennis hierover.

Gedoseerd activiteiten doen kan helpend zijn, een ergotherapeut kan u daarin adviseren. Bekijk deze video’s over energie en herstel  

Ja, dat kan. Het vechten tegen de klachten en het niet kunnen accepteren kost energie. Energie die hard nodig is om te herstellen. We merken vaak dat als mensen de situatie accepteren en zich meer aan de klachten kunnen ‘overgeven’ dat dit ten goede komt van het herstel. Het enkel accepteren van de klachten zorgt er echter niet voor dat de klachten weg zijn en de patiënt weer beter is. Het is dus zoals gezegd wel helpend maar niet helend. Onze nazorgadviseur kan u verder adviseren in het traject van acceptatie van klachten. Er zijn ook trainingen beschikbaar (bv ACT).

Hyperbare zuurstoftherapie is een behandeling waarbij je via een masker 100% zuurstof inademt bij een druk die hoger is dan de normale omgevingsdruk. Dit gebeurt in een grote ruimte waarin de druk verhoogd kan worden. Door de verhoogde druk kan je lichaam ongeveer 12,5 maal zoveel zuurstof in het bloedplasma opnemen als normaal. De weefsels waar te weinig zuurstof komt, krijgen daardoor meer zuurstof. De behandeling zorgt ervoor dat onder andere nieuwe bloedvaatjes groeien, pijnklachten verminderen en afweercellen beter werken. Het is een intensieve behandeling die doorgaans bestaat uit 30-40 sessies van 2 uur, gedurende 6-8 weken. Het lijkt erop dat sommige patiënten kunnen verbeteren, echter bekend is ook de terugval na behandeling. LET OP: de werking van deze behandeling is nog niet bewezen en wordt niet vergoed door de ziektekostenverzekering. Er wordt momenteel wel onderzoek naar gedaan.

Op termijn zou het mogelijk een oplossing kunnen bieden voor patiënten met langdurige cognitieve stoornissen. Meer wetenschappelijk onderzoek is nodig om te bewijzen dat deze therapie kan werken bij post-COVID. LET OP: de werking van deze behandeling is nog niet bewezen en wordt niet vergoed door de ziektekostenverzekering. Er wordt momenteel wel (internationaal) onderzoek naar gedaan.

Nee, deze therapie wordt niet vergoed voor post-COVID. De werking van deze behandeling is nog niet bewezen. Er wordt momenteel wel (internationaal) onderzoek naar gedaan.

Kosten lopen sterk uiteen. 40 behandelingen lopen in de duizenden euro’s en zijn voor eigen rekening. LET OP: de werking van deze behandeling is nog niet bewezen en wordt niet vergoed door de ziektekostenverzekering. Er wordt momenteel wel (internationaal) onderzoek naar gedaan.

Nee, C-support kan u niet verwijzen. Wij geven alleen advies, voor medische verwijzingen richt u zich tot uw huisarts of specialist. Verwijzingen naar klinieken voor hyperbare zuurstoftherapie voor de behandeling van post-COVID is mogelijk, echter de werking van deze behandeling is nog niet bewezen en wordt niet vergoed door de ziektekostenverzekering. Er wordt momenteel wel onderzoek naar gedaan.

Antidepressiva zijn medicijnen die ontwikkeld zijn voor de behandeling van depressieve klachten. Er zijn geen resultaten van wetenschappelijk onderzoek waaruit blijkt dat het gebruik van een antidepressivium als SSRI post-COVID-klachten vermindert. Er zijn wel incidentele gevallen waar het lijkt te helpen. C-support juicht verder wetenschappelijk onderzoek toe.

Nee. Het is bekend dat in sommige gevallen orgaanschade ontstaat. Er is geen wetenschappelijke onderbouwing of richtlijn voor het gebruik van antistolling. Het kan niet preventief worden voorgeschreven. Ook vanwege kans op ongewenste bijwerkingen, zoals hevige bloedingen.

Dit is niet bekend. Er is geen wetenschappelijk bewijs dat het gebruik van bloedverdunners helpt bij het verminderen van post-COVID klachten.

Ja, op dit moment is de wachttijd ongeveer vier weken.

U kunt zich aanmelden bij C-support als u drie maanden of langer na uw coronabesmetting nog klachten heeft. Die klachten zijn heel verschillend. Sommige mensen zijn vooral moe of kunnen zich niet goed concentreren. Maar ook lichamelijke klachten zoals hoofdpijn, spierpijn, gewrichtspijn en benauwdheid komen vaak voor. Of geestelijke klachten zoals angst en somberheid. Ook zien we problemen op het werk, omdat mensen bijvoorbeeld te snel weer aan de slag moeten. Of juist omdat ze al een jaar of langer ziek zijn en daardoor ook financieel in de problemen komen. Wij kijken naar álle gevolgen van de klachten die u heeft. En wat er nodig is om uw situatie te verbeteren.

Nee, u kunt zich aanmelden bij C-support als u drie maanden of langer geleden corona heeft gehad en nog steeds klachten heeft. C-support is er speciaal voor deze groep mensen. U kunt wel onze adviezen bekijken voor omgaan met corona. De meeste mensen herstellen binnen drie maanden. Dat kan met paramedische herstelzorg. Dit is bijvoorbeeld fysiotherapie, oefentherapie, ergotherapie, diëtetiek en logopedie na een coronabesmetting. Lees hier meer over paramedische herstelzorg.

Ja, u kunt zich altijd aanmelden bij C-support als u drie maanden of langer na uw coronabesmetting nog steeds klachten heeft.

U kunt zich aanmelden bij C-support als u drie maanden of langer geleden corona heeft gehad en nog steeds klachten heeft. C-support is er speciaal voor deze groep mensen.

Nee, u betaalt geen kosten voor hulp die u van C-support krijgt. Adviseert uw nazorgadviseur paramedische herstelzorg of andere behandelingen? Neem dan altijd contact op met uw zorgverzekeraar. Die kan u meer vertellen over de vergoedingen die u krijgt voor bepaalde zorg.

Solvio werkt het gemakkelijkste op uw laptop of PC. C-support heeft de volgende handleidingen opgesteld:

1. Account aanmaken in Solvio
2. Solvio PC of laptop
3. Solvio mobiele apparaten

Nee, u hoeft niets te betalen voor Solvio.

1. Ga naar de inlogpagina Solvio en klik daar op de link ‘Ik kan niet meer inloggen’.
2. Vul uw gebruikersnaam of e-mailadres in en klik op ‘Versturen’.
3. U krijgt een e-mail waarmee u uw account opnieuw kunt instellen.

1. Ga naar de inlogpagina van Solvio.
2. Vul uw gebruikersnaam en wachtwoord in en klik op de knop Inloggen.
3. U krijgt een verificatiecode via e-mail of een speciale app. Dit is een persoonlijke code die uw account extra beveiligt.
4. Vul de verificatiecode in en klik op de knop Verifiëren.

Bekijk eerst de handleiding account aanmaken in Solvio op deze website. Kijk bij de veelgestelde vragen op de website van Solvio of het antwoord op uw vraag hier tussen staat. Als u het antwoord niet vindt, neemt u contact op met de helpdesk van Solvio: 050 210 02 55. De helpdesk is bereikbaar van maandag t/m vrijdag van 08.00 tot 18.00 uur. Medewerkers van Solvio kunnen u niet helpen met inhoudelijke vragen, zij hebben geen toegang tot uw dossier. Neem in dat geval contact op met het secretariaat van C-support: 0734400440. Het secretariaat is bereikbaar van maandag t/m donderdag van 09.00 – 17.00 uur en vrijdag van 09.00 – 13.00 uur.

Neem contact op met uw nazorgadviseur voor het versturen van een nieuwe link. Heeft u het telefoonnummer van uw nazorgadviseur niet (meer)? Bel dan (tijdens werkdagen) naar het secretariaat op 073 4400 440, zij verbinden u door.

U kunt alleen meedoen als u eerder vragenlijst jaar 1 hebt ingestuurd. U ontvangt in dat geval automatisch een uitnodiging voor de vragenlijst jaar 2. Nieuwe deelnemers kunnen helaas niet meer meedoen.    

Nee, dat is niet meer mogelijk. Alleen mensen die deelgenomen hebben aan jaar 1 van het onderzoek kunnen deelnemen aan jaar 2. Deelname aan jaar 1 was tot januari 2023 mogelijk.

Ja, voor patiënten bestaat het onderzoek alleen uit het invullen van een vragenlijst. Nadat u deze hebt ingevuld, krijgt u een persoonlijk overzicht van uw eigen resultaten.

• U kunt de vragenlijst in delen doen. Sla de resultaten na enkele vragen op en ga op een later moment weer verder. U kunt met de link uit de uitnodiging weer terugkomen in de vragenlijst. Ga verder waar u bent gebleven.
• Vraag iemand om de vragen voor te lezen en uw antwoorden voor u in te vullen.

• Ja, jongeren vanaf 16 jaar kunnen de vragenlijst zelf invullen.
• Voor kinderen onder de 16 jaar vult u als ouder(s) de vragenlijst in.

U ontvangt automatische een bericht aan half uur nadat u de vragenlijst hebt ingevuld dat uw overzicht klaar staat in uw online dossier in Solvio. Hoe vindt u uw persoonlijk overzicht in Solvio?

1. Log in op Solvio
2. Ga naar ‘mijn dossiers’
3. Klik op uw naam (zie cirkel in onderstaande afbeelding: de grijze balk lijkt niet ‘klikbaar’ maar is het wel).
4. Ga naar ‘Documenten en bijlagen’
5. Download het bestand ‘persoonlijk overzicht’

Ga naar het persoonlijk overzicht in Solvio

1. Klik op ‘Downloaden’
2. Bij ‘afdrukken’ -> bestemming kiezen ‘Opslaan als pdf’
3. Document opslaan op harde schijf of externe schijf om het van daaruit te printen
4. Let op: onthoud/noteer waar het bestand op de computer wordt opgeslagen, zodat u het document terug kunt vinden om te printen.

Nee, het onderzoek is helaas niet passend voor mensen die langdurige klachten hebben na vaccinatie. De vragenlijst is ontwikkeld voor mensen met langdurige klachten na een COVID-19 besmetting.

Er is maximaal 2x een half jaar herstelzorg beschikbaar. Er zal geen derde termijn komen. Mochten de behandelingen die beschikbaar zijn binnen de regeling bijdragen aan het herstel, dan wordt het zo gezien dat het aan patiënten zelf is om dit zelf verder voort te zetten. Bijvoorbeeld vanuit de aanvullende verzekering zelf via de fysiotherapeut sporten of via een abonnement bij fysiotherapie met Fysio en Fit als dat aangeboden wordt. Andere mogelijkheden zijn: een goedkoop abonnement nemen bij een sportschool of zelf thuis opbouwen via een schema van de fysiotherapeut. Ook blijven er in uw basisverzekering de volgende mogelijkheden staan, die u na afloop van uw herstelzorg nog zou kunnen inzetten:

• Ergotherapie, 10 uur vanuit de basisverzekering.
• Logopedie, onbeperkt vanuit de basisverzekering.
• Diëtiek, 3 uur vanuit de basisverzekering.

Er is een tijdelijke regeling voor mensen met langdurige coronaklachten: de regeling paramedische herstelzorg. Hiermee krijgt u paramedische herstelzorg vergoed vanuit de basisverzekering. U betaalt wel eigen risico. Deze herstelzorg kan bestaan uit fysiotherapie, oefentherapie, ergotherapie, diëtetiek en logopedie. Hier gelden wel regels voor, zoals: 

• U heeft een verwijzing nodig van uw huisarts of medisch specialist.
• De verwijzing moet u binnen zes maanden aanvragen nadat uw acute ziektefase voorbij is. Heeft u bijvoorbeeld drie weken koorts gehad en gehoest? Dan gaan de zes maanden na die drie weken in.
• Heeft u een verwijzing? Dan moet u binnen een maand starten met de herstelzorg.
• De herstelzorg duurt maximaal zes maanden. Soms krijgt u extra herstelzorg.
• U doet mee aan een onderzoek.

Nee, wij regelen geen (extra) behandelingen voor fysiotherapie of andere paramedische herstelzorg. Wij kunnen u alleen adviseren over de mogelijkheden. Een verwijzing voor paramedische herstelzorg kunt u alleen bij uw huisarts of medisch specialist aanvragen. Via uw zorgverzekeraar regelt u de behandelingen. Let op! Er gelden regels voor paramedische herstelzorg. U leest er meer over op de website van Zorginstituut Nederland.

Vanuit het basispakket krijgt u logopedie, 10 uur ergotherapie en 3 uur advies van een diëtist vergoed. U betaalt wel eigen risico voor deze zorg. Is uw eigen risico (al) op? Dan worden de kosten vergoed uit de basisverzekering. Bent u aanvullend verzekerd voor bijvoorbeeld fysiotherapie? Dan krijgt u die vergoed vanuit uw aanvullende verzekering. Neem contact op met uw zorgverzekeraar over uw vergoeding.

Na de eerste zes maanden herstelzorg moet u binnen vier maanden starten met de verlenging van de herstelzorg. Anders hebben de resultaten die u heeft behaald in de eerste zes maanden geen nut meer.

Heeft u na zes maanden paramedische herstelzorg nog steeds klachten? Overleg dan met uw huisarts of u een verlenging van herstelzorg kunt krijgen. Uw huisarts kan meestal ook een verwijzing hiervoor regelen. In sommige gevallen moet u een verwijzing voor verlenging van herstelzorg via een medisch specialist regelen.

Overleg met uw huisarts of medisch specialist of u een verlenging van herstelzorg kunt krijgen. Krijgt u geen verwijzing? En bent u na augustus 2020 besmet geraakt? Meld dit dan bij ons.

U betaalt eigen risico voor paramedische herstelzorg. Is uw eigen risico (al) op? Dan worden de kosten vergoed uit de basisverzekering.

Nee, na twee jaar vindt de WIA beoordeling plaats. Er wordt voor post-COVID patiënten geen uitzondering gemaakt. Echter, het was voor een werkgever wel mogelijk om voor mensen, die ziek zijn geworden tussen maart 2020 en december 2020, subsidie te krijgen voor de verlenging met een derde ziektejaar. Die subsidieregeling geldt nu niet meer. Werkgevers kunnen er wél vrijwillig voor kiezen om een derde ziektejaar te verlengen, alleen moeten ze dan doorbetalen op eigen kosten. Soms gebeurt dit als mensen bijna helemaal opgebouwd zijn in uren. Meer informatie over de WIA vindt u op de Werkwijzer.

Vraag een second opinion bij een andere bedrijfsarts. Doe dit in overleg met uw nazorgadviseur. Verder kunt u de bedrijfsarts wijzen op de Leidraad bedrijfsartsen van de NVAB (eigen beroepsgroep), waarin uitleg, visie en handvatten staan voor de bedrijfsarts voor mensen met post-COVID-klachten.

Het is belangrijk om een goede balans te vinden tussen de belasting uit het werk en uw eigen belastbaarheid. Om u hierbij de ondersteunen kunt u:

• Online training SterQ aan het werk doen
• Bekijk deze video’s over energie en herstel
• Informatie, tips en tools bekijken op de Werkwijzer

U zult zich (deels) ziek moeten melden bij uw werkgever. In de Wet verbetering poortwachter zijn alle stappen vastgelegd die u en uw werkgever moeten nemen.

• Bekijk de animatie over de Wet verbetering poortwachter;
• In de Werkwijzer vindt u informatie, tips en tools die u kunnen ondersteunen bij het (gedeeltelijk) ziek melden en de bijbehorende procedures waar u mee te maken krijgt.

Als u zich heeft ziek gemeld, dan moeten u en uw werkgever stappen nemen om ervoor te zorgen dat u weer aan het werk kunt. Dit wordt re-integratiegenoemd. De  regels waaraan u en uw werkgever zich moeten houden staan in de Wet verbetering poortwachter. U bent verplicht mee te werken aan uw re-integratie. U zult er dus alles aan moeten doen om zo snel mogelijk weer terug te keren op de werkvloer. Samen met uw werkgever bent u verantwoordelijk om uw verzuim zo kort mogelijk te houden en uw re-integratie te bespoedigen. Er zijn verschillende stappen die zijn vastgelegd:  

• Meer informatie vindt u op de website van het UWV.
• Bekijk deze animatie over de Wet verbetering poortwachter
• Kijk ook eens op de Werkwijzer voor alle mensen met een infectieziekte.

De arbeidsdeskundige is specialist op het gebied van mens, werk en inkomen. Hij of zij komt vaak in beeld na de eerstejaarsevaluatie waarbij de bedrijfsarts een inzetbaarheidsprofiel (IZP) heeft opgesteld waarin staat wat de mogelijkheden zijn. De arbeidsdeskundige vertaalt de belasting van uw functie naar de belastbaarheid zoals deze is vastgesteld door de bedrijfsarts. Vervolgens neemt  de arbeidsdeskundige de volgende 4 vragen door:

1. is het eigen werk passend?
2. is het eigen werk passend te maken met aanpassingen/voorzieningen?
3. Is er eventueel ander passend werk binnen de organisatie?
4. Zijn er eventuele andere passende mogelijkheden buiten de organisatie?

Als u na twee jaar (gedeeltelijk) ziek zijn nog niet in staat bent om (deels) te werken, krijgt u te maken met de WIA. WIA staat voor: Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen.

• Bekijk deze korte animatie;
• Veelgestelde vragen over WIA en Long COVID
• U leest meer over de WIA op de Werkwijzer

Nee. Voor het opstellen van medische rapportages is specifieke arbeidsdeskundige of medische expertise nodig. Hiervoor kunt u een beroep doen op een van de vele adviesbureaus. Vraag uw juridisch adviseur bij uw vakbond, het juridisch loket of de rechtsbijstandsverzekeraar welke adviesbureaus u kunt raadplegen. C-support voert deze expertises zelf niet uit. Wel kan uw nazorgadviseur helpen bij het vinden van de juiste weg.

Mensen die een hoger risico lopen om ernstig ziek te worden door corona, waaronder 60-plussers en zwangeren, kunnen een coronaprik halen. Dit geldt ook voor zorgmedewerkers met direct patiënt en/of cliëntcontact. Mensen van 60 jaar en ouder ontvangen vanaf 19 september een uitnodigingsbrief voor de coronaprik van het RIVM. Mensen van 18 jaar tot en met 59 jaar die jaarlijks worden uitgenodigd voor de griepprik, zorgmedewerkers en zwangeren krijgen geen uitnodigingsbrief. Zij kunnen vanaf half oktober zelf een afspraak maken bij de GGD via planjeprik.nl of 0800 7070. Dat geldt ook voor mensen buiten deze groepen die toch gevaccineerd willen worden, vanwege bijvoorbeeld een kwetsbaar gezinslid of op advies van een behandelend arts. Zie website Rijksoverheid

Vanaf 2 oktober 2023 wordt de coronaprik gegeven met het meest actueel beschikbare vaccin. Dit zogeheten XBB-vaccin kent de best beschikbare bescherming tegen de huidige varianten van het coronavirus.

Voor Paxlovid geldt dat er gebrek aan wetenschappelijk bewijs is dat het starten van Paxlovid bij mensen met post-COVID, op het acute moment van (her)besmetting, leidt tot een minder ernstig beloop dan wel terugval. Derhalve is post-COVID niet opgenomen in de groep van hoog risico patiënten die een indicatie hebben om dit te krijgen op moment van (her)besmetting. Er zijn geluiden dat Paxlovid mogelijk een zinvolle behandeling zou kunnen zijn voor een deel van de patiënten met post-COVID. Dus voor de post-COVID zelf. Echter, ook hiervoor is gebrek aan wetenschappelijk bewijs. Er is dus ook geen mogelijkheid voor mensen met post-COVID om op individuele basis, met behulp van een huisarts of een andere arts, toch in aanmerking te komen voor Paxlovid. Hier moet een specifieke artsenverklaring voor worden ingevuld, die door de Apotheek wordt getoetst. Uw huisarts kan hierin dus niets voor u betekenen.

NB: De medisch adviseurs van C-support houden de actuele wetenschappelijke literatuur bij. Zij zullen deze onder de aandacht blijven brengen bij degenen die in Nederland invloed hebben (op de eventuele wijzigingen) in de beslissingen die worden gemaakt ten aanzien van de indicatiestelling. Ook stellen zij deze stakeholders op de hoogte van de ervaringen die C-support van patiënten terugkrijgt, om hier wellicht beweging in te krijgen.

Ondanks dat er vanuit de praktijk wordt gezien dat er geregeld (tijdelijke) terugval en dus toename van ziektelast kan ontstaan bij post-COVID na een herbesmetting met COVID-19, is hier momenteel (nog) onvoldoende bewijs voor. Daarom is post-COVID niet opgenomen als indicatie met een medische noodzaak (de hoogrisico groep) voor (her)vaccinatie, in de uitvoeringsrichtlijn voor het landelijke COVID-19-vaccinatieprogramma. Er is op dit moment dus geen mogelijkheid voor mensen met post-COVID om op individuele basis, met behulp van een huisarts of een andere arts, toch in aanmerking te komen voor een extra vaccinatie: dit loopt via de GGD en is gebonden aan de groepen die zijn bepaald door de beroepsverenigingen van alle relevante medisch specialismen in samenwerking met het RIVM. Meer specifiek de LCI: de Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding. De apotheken in Nederland hebben geen vaccins. Uw huisarts kan hierin dus niets voor u betekenen.

NB: De medisch adviseurs van C-support houden de actuele wetenschappelijke literatuur bij. Zij zullen deze onder de aandacht blijven brengen bij degenen die in Nederland invloed hebben (op de eventuele wijzigingen) in de beslissingen die worden gemaakt ten aanzien van de indicatiestelling. Ook stellen zij deze stakeholders op de hoogte van de ervaringen die C-support van patiënten terugkrijgt, om hier wellicht beweging in te krijgen.

De kans om ziek te worden door het coronavirus neemt af na vaccinatie, vooral in de eerste drie maanden daarna. Daarnaast wordt de kans kleiner om het virus over te dragen aan anderen, mocht u toch besmet raken.

Er is gekozen om kwetsbare mensen met grotere kans op ernstig ziek worden, ziekenhuisopname en overlijden door Covid-19, te vaccineren. Dat zijn oudere mensen vanaf 60 jaar en jongere mensen met onderliggende ziekten. Deze laatste groep is dezelfde groep die ook de uitnodiging voor de jaarlijkse griepprik ontvangt. Het gaat om mensen met een hart- of longaandoening, suikerziekte, een nierziekte of andere aandoening waardoor hun afweer verminderd is. Mensen met post-COVID hebben meestal geen slechtere afweer. Wel speelt bij post-COVID waarschijnlijk een verstoorde reactie van het afweersysteem een rol. Hier wordt momenteel veel onderzoek naar gedaan. Post-COVID is geen reden voor vaccinatie. Een uitzondering hierop is de groep mensen die al eerder met COVID op de IC heeft gelegen of bij wie op een CT-scan longschade is aangetoond. Deze mensen krijgen ook een oproep voor de griepprik en zullen dus ook met voorrang opgeroepen worden voor de COVID-vaccinatie.

Bij vaccinatie met hetzelfde vaccin is het waarschijnlijk dat u vergelijkbare klachten krijgt. De meeste klachten na vaccinatie zijn mild en kortdurend van aard. De meest voorkomende bijwerkingen zijn koorts, vermoeidheid, hoofdpijn en spierpijn.

Uiteraard blijft de keuze voor wél of niet vaccineren een persoonlijke keuze. Hierbij speelt ook uw persoonlijke gezondheidstoestand een rol. Heeft u onderliggende aandoeningen die de kans op ernstig ziek worden groter maken, zoals longziekten of suikerziekte? Hoe heeft u de vorige vaccinaties ervaren? Een vaccinatie kan een tijdelijke terugval geven bij mensen met post-COVID. Uit onderzoeken is tot dusverre niet gebleken dat vaccinatie op langere termijn een duidelijk negatief of positief effect heeft op post-COVID. C-support raadt aan om bij twijfel te overleggen met uw huisarts of specialist. U kunt ook bellen met de Twijfel Telefoon, dagelijks tussen 8.30 en 13.00 uur te bereiken op 088-7 555 777 (ook Engels, Turks en Arabisch).

Nee, als u verder gezond bent, krijgt u geen uitnodiging voor de jaarlijkse griepprik. Alleen oudere mensen vanaf 60 jaar en jongere mensen met onderliggende ziekten krijgen een uitnodiging. Het gaat om mensen met een hart- of longaandoening, suikerziekte, een nierziekte of andere aandoening waardoor hun afweer verminderd is. Mensen met post-COVID hebben meestal geen slechtere afweer.

Wanneer u graag de griepprik krijgt omdat u bang bent dat door griep uw langdurige klachten kunnen toenemen, dan kunt u dit overleggen met uw huisarts. Vaak kunt u, als er voldoende vaccins beschikbaar zijn bij uw huisarts of apotheek, een griepprik op eigen verzoek krijgen. Hier zijn voor u dan wel kosten aan verbonden. Een griepprik helpt alleen tegen ziek worden door het influenzavirus. Er zijn ook vele andere verkoudheidsvirussen in omloop. Hier beschermt de griepprik niet tegen.