De crisis na de crisis – Long-COVID: een complex ziektebeeld
De acute COVID-19 crisis ligt inmiddels achter ons: de pandemie met een nieuw luchtwegvirus wat het grootste aantal ziekenhuis- en IC opnames in korte tijd veroorzaakte dat we ooit hebben meegemaakt in ons werkzame leven. We zijn blij dat we dit achter ons hebben gelaten, en dat we ons leven veelal weer opgepakt hebben. Helaas is dit zeker niet voor iedereen zo: in het bijzonder niet voor patiënten die nog dagelijks kampen met de langdurige gevolgen na COVID-19. In de media en wellicht ook met enige regelmaat in uw spreekkamer klinkt de roep om hulp. Onder deze groep van Long-COVID patiënten (in Nederland geschat op meer dan 90.000 met ernstige klachten, die daardoor ernstig in dagelijks leven (werk en privé) beperkt zijn, zijn ook veel zorgverleners die besmet zijn geraakt tijdens hun werk in met name de eerste golf, of in de golven daarna.
Hoewel het merendeel van de patiënten met long-COVID spontaan of met paramedische ondersteuning herstelt (85% binnen het eerste jaar), herstelt een niet onaanzienlijk deel (>10%) niet of gaat in de loop van de tijd zelfs steeds verder achteruit. De eersten van hen zijn nu bijna 4 jaar ziek en voor hen ontbreekt elk perspectief. Zeker met de kennis van nu dat veel van de ernstig getroffenen door Sars-COV1 in 2003 met vergelijkbare klachten, 20 jaar later, nog altijd niet zijn hersteld, is het belangrijk om voor deze groep in actie te komen. Deze groep long-Covid patiënten ervaart een hoge ziektelast, voelt zich vergeten en heeft behoefte aan aandacht, erkenning, biomedisch onderzoek en betere zorg: de crisis na de crisis.
Lees verder in het artikel van Willem Pieters, Longarts, C-support en Merel Hellemons, Longarts, Erasmus MC geschreven voor het vakblad voor longartsen. Pulmoscript – december 2023.
Slaapstoornissen, veelvoorkomend maar onderbelicht bij post-COVID-syndroom
Veel mensen houden na een SARS-CoV-2-infectie blijvende klachten. Bij dit zogenaamde post-COVID-syndroom (PCS) hebben mensen gemiddeld tussen de tien en vijftien klachten. Naast vermoeidheid, concentratieproblemen en geheugenproblemen komen slaapproblemen veel voor. Slaapstoornissen vormen een complex probleem in deze patiëntenpopulatie. Vermoeidheid is de meest prominente klacht bij PCS. Toch is dat geen garantie voor goed slapen, want zowel de inslaap- als doorslaapproblemen worden bij PCS veel gezien. Over de oorzaak is nog veel onduidelijk. Waarschijnlijk speelt een verstoord slaapritme, zoals door veel dutjes overdag te doen, een rol. Daarnaast kunnen fysieke problemen, zoals slaapapneu, pijn en rusteloze benen, mensen met PCS uit hun slaap houden. Tot slot hebben mentale problemen, zoals depressie, angst en PTSS, een belangrijke, negatieve invloed op de slaapkwaliteit. Om de oorzaken beter te begrijpen en effectieve oplossingen te ontwikkelen, is verder onderzoek, met name met MRI-scans en polysomnografie, hard nodig.
Lees verder in het artikel van Willem Pieters, Longarts, Somnoloog bij het Nederlands slaapinstituut en medisch adviseur C-support, in het vakblad i-doctor – Nascholingsmagazine Longziekten.
